Czynniki osobnicze i środowiskowe wpływające na stan skóry i profilaktykę przeciwstarzeniową
Monika Kapińska-Mrowiecka
Sugerowany sposób cytowania: Kapińska-Mrowiecka M: Czynniki osobnicze i środowiskowe wpływające na stan skóry i profilaktykę przeciwstarzeniową. Estetol Med Kosmetol 2012; 2 (Supl. 1): s5.
Kondycja skóry, największego narządu człowieka zależy od bardzo wielu czynników. Czynniki genetyczne determinują typ skóry, np. skóra sucha i atopowa zależy od mutacji genu filagryny, zaburzeń funkcji naskórka jako bariery z tendencją do nadmiernej utraty wody. Ten typ skóry łatwo podlega niekorzystnym wpływom dietetycznym, klimatycznym i środowiskowym, łatwo dochodzi także do podrażnienia miejscowego wywołanego środkami i zabiegami pielęgnacyjnymi oraz kosmetykami. Skóra łojotokowa i trądzikowa stanowi obecnie duży problem estetyczny, także u osób dorosłych Podłoże genetyczne i rodzinne odgrywa rolę determinującą odpowiedź na czynniki środowiskowe. Wśród wielu rozważanych czynników patogenezy zmian skórnych uwzględniane są oporne szczepy bakterii, doustna antykoncepcja, nieprawidłowa dieta, źle dobrane kosmetyki i nieprawidłowa pielęgnacja skóry. Wśród czynników wpływających niekorzystnie na stan skóry łojotokowej najczęściej podkreśla się udział zaburzeń hormonalnych jako kluczowych w patogenezie, ponadto wskazuje się na rolę stresu, palenia tytoniu, leków i ekspozycji na promienie słoneczne (solarium).
Czynniki środowiskowe, takie jak przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, sposób odżywiania, korzystanie z naturalnych zabiegów pielęgnacyjnych (SPA) i ekspozycja na czynniki klimatyczne są aktualnie szczegółowo analizowane jako ważne uwarunkowania profilaktyki przeciwstarzeniowej. Starzenie fizjologiczne (intrinsic aging) jest procesem złożonym, wynikającym z kodu genetycznego, cechującym się zmniejszeniem rezerw komórkowych tkanek oraz pogorszeniem zdolności komórek do pełnienia swych fizjologicznych funkcji. Jednym z pierwszych objawów starzenia się skóry jest jej suchość, spowodowana utratą zdolności do wiązania wody i zatrzymywania jej w naskórku. Podobnie wygląda sytuacja w skórze właściwej – nawet minimalny niedobór wody powoduje zmiany w strukturze przestrzennej kolagenu i elastyny oraz utratę elastyczności i sprężystości włókien. Efektem tego procesu jest powstawanie na skórze zmarszczek. Przedłużające się przesuszenie może doprowadzić do trwałej utraty sprężystości i jest uznawane za jeden z czynników przyspieszających starzenie się skóry. Do tego procesu dochodzi również w wyniku działania zewnętrznych czynników środowiskowych, zwłaszcza promieniowania UV i dymu tytoniowego. Objawy starzenia się skóry często jednak nie wiążą się z wiekiem i są cechą indywidualną każdego człowieka. Jakkolwiek starzenie wewnątrzpochodne skóry jest procesem nieuchronnym, stale postępującym i dotyczącym wszystkich warstw skóry, na który mamy niewielki wpływ to jednak można stosować działania profilaktyczne. Chociaż nie mamy wpływu na czynniki genetyczne decydujące o tempie starzenia skóry, to jednak możemy w pewnym stopniu wpływać na czynniki zewnętrzne i zapobiegać pogłębianiu się oznak starzenia skóry. Coraz bardziej zaawansowany wiek, zmniejszone działanie hormonów, palenie papierosów, dieta bogata w węglowodany, ograniczona podaż wody, nadmierne wystawianie na działanie promieni słonecznych, zimna oraz wiatru – wszystkie te czynniki przyczyniają się do rozwoju cech starzenia skóry. Profilaktyka starzenia zewnątrzpochodnego jest łatwiej osiągalna, wymaga jednak znajomości sposobów zapobiegania wpływom środowiskowym i kompleksowego działania z pomocą lekarzy specjalistów.
artykuł opublikowany na: